به گزارش قدس خراسان، از ۲۲ تیر ماه سال جاری کارزار مردمی توسط مردم کاشمر راه‌اندازی شد که تاکنون بیش از هزار و ۸۰۰ نفر از آن‌ها خواستار ورود دستگاه‌های مربوط برای جلوگیری از ساخت مسکن ملی روی آبخوان این شهر شده‌اند. با توجه به حساسیت موضوع در مسئله تأمین آب و حفظ منابع آبی، قدس خراسان به بررسی این موضوع پرداخت.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در توضیح این مطلب گفت: یکی از برنامه‌های اجرایی دولت سیزدهم ساخت ۴میلیون مسکن در قالب طرح نهضت ملی مسکن است. از مجموع ۴۰۰هزار واحدی که به خراسان رضوی ابلاغ شده، ۸ هزار و ۲۷۶واحد سهم شهر کاشمر است. طبق قانون جهش تولید مسکن که خروجی آن نهضت ملی مسکن بوده، دولت موظف به تأمین زمین رایگان برای خانواده‌های واجد شرایط است.
محمدعلی منصوری ادامه داد: افزون بر سایت‌های در نظر گرفته شده برای مسکن ملی در کاشمر، زمینی به مساحت ۳۲هکتار در موقعیت روبه‌روی دانشگاه آزاد اسلامی کاشمر برای ساخت مسکن ملی برنامه‌ریزی و مجوزهای آن دریافت و طراحی آن سال گذشته انجام شده و آماده‌سازی آن توسط شهرداری کاشمر در حال اقدام است. برای این سایت ۳۲ هکتاری تنها محدودیتی که از طرف دستگاه آبفا استان به ما اعلام شد، قرارگیری این زمین روی سفره‌های آب زیرزمینی و آبخوان کاشمر است.
وی افزود: از یک طرف محدودیت زمین دولتی شدید و از سوی دیگر محدودیت‌های آبخوانی وجود دارد. برای اینکه بتوانیم مشکلات را به کمترین میزان برسانیم، برنامه‌ریزی کرده‌ایم همزمان با اجرای طرح آماده‌سازی مسکن ملی، طرح جمع‌آوری فاضلاب سایت را هم اجرایی کنیم؛ یعنی سیستم جمع‌آوری و انتقال فاضلاب این سایت به صورت طرح اگو پیش‌بینی شده و قابل انجام است تا از آلوده شدن سفره‌های آب زیرزمینی به این روش جلوگیری شود.
منصوری جنس زمین قسمت آبرفتی را درشت‌دانه دانست و ادامه داد: از کل زمین ۳۲ هکتاری تنها در ۴۰ درصد آن ساخت و ساز می‌شود و مابقی به فضای سبز و کاربری‌های خدماتی باز و بدون سقف تخصیص پیدا کرده است. در مورد این زمین باید گفت بخشی از آن در گذشته در اختیار یکی از ارگان‌های دولتی بوده که در آن اجرای پروژه عمرانی پیش‌بینی شده بود و ما تنها کاربری‌اش را از اداری به مسکونی تغییر داده‌ایم و زمین دارای پوشش گیاهی و منابع طبیعی به این کار اختصاص داده نشده است.
سایت مسکن ملی، آبخوان ندارد
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما درباره چرایی ساخت مسکن ملی روی آبخوان کاشمر گفت: در واقع در منطقه مورد نظر آبخوان نیست. مسئله این است که زمین در مسیر چاه‌ها قرار دارد و نکته بی‌راهی نیست.
جواد خدایی ادامه داد: حتماً ظرفیت‌های زیست‌محیطی و در واقع اولویت‌های سرزمینی در هر جایی مهم است و قرار نیست ما به هر قیمتی مسکن بسازیم. در فرایند تأمین زمین‌ها تلاش شده سختگیرانه روال انجام شود.
وی افزود: به دستگاه‌های تخصصی گفته شد بررسی و نتیجه را اعلام کنند. قرار شد اگر آسیبی است، راهکار آن اعلام شود و دستگاه‌های مربوطه اعلام کردند همزمان با اجرای طرح مسکن ملی، راه و شهرسازی سیستم جمع‌آوری فاضلاب را هم پیاده‌سازی کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی تصریح کرد: چون دغدغه‌ای در این مورد وجود داشت، بار دیگر به دستگاه‌های متولی اعلام کردیم بررسی‌های لازم را انجام دهند و نظری مکتوب دادند که با شرایط اجرای سیستم فاضلاب مشکلی ندارد و اگر باز هم نیاز باشد، بررسی چندباره انجام خواهد شد.
خدایی به تعریف کاربری در گذشته برای زمین ۳۲ هکتاری مسکن ملی کاشمر اشاره کرد و گفت: این زمین در محدوده شهری بوده و کاربری داشته و قرار بوده بارگذاری روی این زمین انجام شود. این زمین بدون کاربری نبوده و نکته فقط در تفاوت جمعیتی است. در استعلام‌های مکتوب اعلام نشد آن منطقه آبخوان است؛ بلکه اعلام کردند آن منطقه در مسیر چاه‌هاست.
توصیه آبفا: ساخت‌وساز نشود
در پی دریافت این اظهارنظرها قدس خراسان به سراغ معاون بهره‌برداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی رفت. مهدی جهان‌طلب به تأثیر ساخت مسکن ملی بر آبخوان کاشمر اشاره کرد و گفت: ساخت مسکن ملی روی آبخوان کاشمر اثرگذار است و توصیه می‌کنیم تا جایی که امکان دارد ساخت‌و ساز در این منطقه انجام نشود.
وی افزود: با اصراری که در زمینه ساخت مسکن ملی وجود داشت و عنوان شد زمین دیگری وجود ندارد، ساخت مسکن ملی مشروط به این شد که حتماً الزاماتی را رعایت کنند. الزامات ما هم اجرای کامل شبکه فاضلاب و تصفیه‌خانه محلی است و کل اماکنی که آنجا اجرا می‌شود باید فاضلاب آن از طریق شبکه دفع جمع‌آوری شود.
جهان‌طلب تأکید کرد: این تصمیم مکتوب شده و هنوز هم بحث و توصیه ما این است که این مسکن ملی جابه‌جا شود چون آنجا آبخوان است و بیشتر چاه‌های ما تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ اما می‌گویند مشکل زمین داریم. آبخوان درشت‌دانه است و نباید هیچ‌گونه ورود فاضلاب در این منطقه اتفاق بیفتد و حتماً باید شبکه فاضلاب جمع‌آوری باشد. اصرار داشته‌ایم این اتفاق نیفتد؛ اما کمیته امور زیربنایی کمیسیون ماده ۵ با این امر موافقت نکرد.
معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با تأکید بر اینکه زمین مسکن ملی کاشمر روی آبخوان دشت است، گفت: بحثی که آبفا استان دارد درباره چاه‌های آب شرب است که دقیقاً در آن منطقه و پایین‌دست محدوده پیشنهاد شده قرار دارد.
محمدعلی نعمت‌نژاد تصریح کرد: به این دلیل ما حتی با تصفیه‌خانه جمع‌آوری فاضلاب هم مخالف هستیم؛ چون به تغذیه آبخوان آسیب می‌زند و وجود آبخوان در این منطقه قابل اثبات است.
توسعه افقی شهر، تهدیدی برای کاشمر
مدیر مطالعات پایه منابع آب منطقه‌ای خراسان رضوی به ابعاد دیگر این تصمیم اشاره کرد و گفت: اجرای مسکن ملی در دشت‌ها هم تهدید است و هم فرصت؛ چون مسکن اقشار ضعیف تأمین می‌شود؛ اما از نگاه منابع آبی چون توسعه افقی شهر محسوب می‌شود، از چند منظر تهدید است.
محمود ارجمند شریف ادامه داد: نخستین تأثیر توسعه افقی شهر به خصوص در محل‌هایی است که آب نفوذپذیری بیشتری دارد. سطح نفوذ از بین می‌رود و سبب افت شدید آبخوان می‌شود. وقتی شهر را در بخش‌هایی با نفوذپذیری بالا توسعه می‌دهیم، موجب می‌شود فاضلاب‌ها و پساب‌هایی که در منطقه به خاطر توسعه انسانی پدید می‌آیند، وارد آبخوان شده و آبخوان در معرض آلوده شدن قرار بگیرد.
وی افزود: محلی که جانمایی مسکن ملی کاشمر در آن انجام شده، شمال شهر به حساب آمده و به لحاظ زمین‌شناسی یک منطقه نفوذپذیر بالا برای تغذیه آبخوان و دانه‌درشت از نظر بافت زمین محسوب می‌شود و هرگونه توسعه، خطر آلودگی این آبخوان را در پی خواهد داشت.
آبخوان آینده کل منطقه است
مدیر مطالعات پایه منابع آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود در محلی که دهانه آبخوان است، مسکن ملی ساخته شود و نفوذ کوچک‌ترین آلودگی، آبخوان این شهر را از بین می‌برد. در تمام دنیا وقتی چنین خطری حتی در حد یک میلیون درصد وجود دارد، این ریسک انجام نمی‌شود تا آبخوانی که آینده کل منطقه است، با خطر احتمالی مواجه نشود.
وی تصریح کرد: آبخوان کاشمر در سال حدود ۹۰ سانتیمتر افت دارد و با توجه به این شدت افت، بستن راه‌های نفوذ آب به آبخوان عملاً اشتباه و توصیه اکید ما تغییر این جانمایی است. باید گفت این یک تصمیم پر خطر بوده و با نگاه نگرانی از آینده تأمین آب کاشمر و منطقه آن را مطرح می‌کنیم.
طبق اعلام منابع مردمی، قرعه‌کشی مسکن ملی انجام شده و فیش‌های این خانه‌ها توسط مردم در حال خرید و فروش است و گاه افرادی با تمکن مالی بالاتر اقدام به خرید چندین فیش کرده‌اند. به نظر می‌رسد این خانه‌ها در نهایت سهم افراد نیازمند نباشد. حال باید پرسید با توجه به این شرایط آیا ساخت مسکن ملی روی آبخوانی که تنها منبع تأمین آب شهر کاشمر است، این توجیه را دارد که با خطر نفوذ فاضلاب مواجه شود؟
آیا در حال حاضر شهر کاشمر دارای تصفیه‌خانه است که با توجه به هزینه هنگفت ساخت تصفیه‌خانه، ملاحظات محقق شود و در حال حاضر فاضلاب اداره‌ها و ساختمان‌های مستقر در این منطقه مانند دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی به آبخوان آسیب نزده است و چرا طرح‌هایی در کاشمر اجرایی نمی‌شود تا از زمین‌هایی که در داخل محدوده شهری قرار دارد، استفاده بهینه شده و از گسترش افقی شهر و آسیب به آبخوان کاشمر جلوگیری شود؟
خبرنگار: طاهره فجرداودلی
نظر شما